İran yazı dizisi: İran Sineması

7. Bölüm Yazarlar: Atagül Demir, Doğan Alpaslan Demir Okumaya başlamadan önce: İran yazı dizisinin içinde yer alan “İran Sineması” başlıklı bu yazı için şu hatırlatmayı yapmakta yarar görüyorum. Günümüzde İran sineması dünya çapında yüksek bir prestije sahiptir. İran sineması üzerine yazılıp çizilenler, akademik tezler, film incelemeleri rafları değil kütüphaneleri dolduracak hacime ulaşmıştır. Bu yazı İran sineması üzerine yeni bir tez ortaya koymak, bilinmeyen bir açılım … Okumaya devam et İran yazı dizisi: İran Sineması

İran Yazı Dizisi- İran Şiiri (Sîmîn Behbehânî)

6. Bölüm. İran 10. ile 20. Yüzyıl arasındaki 1000 yıl boyunca neredeyse milim değişmeyen yokluk ve yoksullukla yaşamış; şahların, sultanların, aşiret reislerinin, dini önderlerin kılıç, şiddet, dini bağnazlıkları ile sürdürdükleri yönetim aygıtları varlıklarını asırlar boyu sürdürmüşlerdir. Buna karşılık İran şiiri 10. Yüzyılda Firdevsi’den aldığı bayrağı, 20. Yüzyılda Sîmîn Behbehânî adlı bir kadın şaire taşımayı başarmıştır. Sîmîn Behbehânî 20 Temmuz 1927 doğumlu olup 19 Ağustos 2014’te … Okumaya devam et İran Yazı Dizisi- İran Şiiri (Sîmîn Behbehânî)

İran Yazı Dizisi: İran Şiiri (Firdevsi)

İran şiiri üzerine yazdığım bu yazı bir girizgahtır. İran’ın kültürel ve hatta siyasi kodlarını anlamak için İran’ın şiirle ilişkisini kavramak elzemdir. Gülistan ve Bostan adlı eserin şairi Sadî, klasik Fars edebiyatının kurucusu sayılan Rudekî, ünlü Samani dönemi şairi Dakîkî, 20. Yüzyıl şairleri Ahmed Şamlu, Füruğ Ferruhzad, Simin Behbehani, Sohrab Sepehri’yi okuyup anlamadan İran üzerine yazılıp çizilen metinlerin hep bir yanları eksik kalacaktır. Okumaya devam et İran Yazı Dizisi: İran Şiiri (Firdevsi)

İran Yazı Dizisi: Muhammed Musaddık

İran yazı dizisi 4. Bölüm Bu yazımda 1951-1953 yılları arasında İran Başbakanı olarak görev yapmış, görev yaptığı sürede Başbakanlık maaşı almamış ve bir CIA darbesi ile görevden uzaklaştırılmış önemli bulduğum bir siyasi aktörü tanıtacağım: Muhammed Musaddık.  Kanımca 20. yüzyılda  “1979 İslam Devrimi” öncesinin en önemli tarihsel kırılma noktası Musaddık olmuştur.   1881 yılında doğan ve köklü bir ayan ailesinden gelen Musaddık, öğrenimini Avrupa’da yaptı. Aldığı … Okumaya devam et İran Yazı Dizisi: Muhammed Musaddık

PANDEMİDEN SİNDEMİYE

Virüs pandemilerinde salgının süresi uzadıkça evrimin baskısıyla virüs kendini geliştirme, adapte olma şansına sahip olur. Buna mutasyon diyoruz. Hatta korona virüsler gibi zoonatik virüsler farklı bir hayvan türüne bulaşarak yeni bir hastalık etkenine evrilebilir. Homo Sapiens’in virüs pandemilerine karşı ilk ve en önemli silahı, refleks hızıyla organize olması gereken küresel düzeyde tam kapanmadır. Çünkü ulus devletlerin kendi olanakları ile gerçekleştirdikleri kısmi kapanmalar virüsü kaşımaya bile … Okumaya devam et PANDEMİDEN SİNDEMİYE

İran Yazı Dizisi: Hüda, Şah, Mihan

İran yazı dizisi 3. Bölüm. Tarihçi Ervand Abrahamian İran’ın 20. yüzyılını şu cümleyle tanımlamıştır[i]: “İran 20. yüzyıla öküz ve karasabanla girdi. Yüzyıldan çıkarken pek çoklarını dehşete düşüren bir nükleer programı vardı.” Yirminci yüzyılın başında her bin doğumda 500 olan bebek ölüm hızı, yüzde beşi geçmeyen okuryazarlık, devlet kurumlarının Tahran dışında hemen hiç olmayışı, sanayileşmeye yönelik işaretlerin esamisinin okunmadığı İran, yirminci yüzyıl boyunca siyasal, sosyal, ekonomik … Okumaya devam et İran Yazı Dizisi: Hüda, Şah, Mihan

COVID-19- Kapalı Pazar Yerleri

20 Nisan 2021 tarihi itibarıyla ülkemizde COVID-19 günlük vaka sayısı 60.000’i geçmiş bulunuyor. Aşağıda gördüğünüz fotoğraflar İzmir ili Bornova ilçesi merkez pazar yerine aittir. Bu alanda haftada iki gün, Pazar ve Çarşamba günleri pazar kurulmaktadır. Pazar yeri tamamen kapalı alandadır. Fiyatların uygunluğu ve taze meyve sebze bulma olanağı nedeniyle pazar alanı vatandaşlarımız tarafından çok yoğun olarak kullanılmaktadır. TARİH: 21 Nisan 2021 – Çarşamba Saat: 13.09. … Okumaya devam et COVID-19- Kapalı Pazar Yerleri

İran yazı dizisi: 1906 Devrimi

İran yazı dizisi 2. Bölüm. İran’ın yirminci yüzyıl başında yaşadığı 1906 devrimini anlamadan, günümüz İran’ının sosyal, kültürel, siyasi şifrelerini çözmenin mümkün olmadığı kanısındayım. Öyle sanıyorum ki bu yazıyı okuyup bitirdiğinizde 1979 yılında İran “İslam Devrimi”ni gerçekleştiren kadroların hangi saikler çerçevesinde bir araya geldiğini; ulema, eşraf ve seküler liberal, milliyetçi ve hatta sosyalistlerin hangi tarihsel süreçlerden geçerek iktidara yürüdüklerini net olarak görebileceksiniz. Hatta dikkatli okurlarım, İran … Okumaya devam et İran yazı dizisi: 1906 Devrimi

İran Yazı Dizisi: Tütün İsyanı

İran yazı dizisi 1. Bölüm.  Dünyanın en zengin kültürel zenginliğe sahip ülkelerinden birinin İran olduğunu söyleyebilirim. Binlerce yıllık köklü bir mirasa sahip olan İran’ın günümüzdeki durumunu tek kelimeyle ifade etmem gerekseydi bir satranç terimini kullanırdım: Zugzwang.   Zugzwang, satrançta hamle yapma sırası gelen oyuncunun hangi hamleyi yaparsa yapsın oyunu kaybedeceği bir pozisyonu tanımlar. İran’la ilgili bu iddiamı yalnızca son yıllardaki siyasi olaylara bakarak kanıtlamanın olanaklı olmadığı kanaatindeyim. … Okumaya devam et İran Yazı Dizisi: Tütün İsyanı

COVID-19: Farzımuhal Lebalep!

Bu yazı “satirik[i] kurgu” türünde yazılmış olup, verilen tarihi örnekler ve iddialar bu gözle okunmalıdır.  Farzımuhal: Olmayacak, gerçekleşmeyecek bir şeyi olacakmış, gerçekleşecekmiş gibi düşünerek, sayarak. (TDK) Farzımuhal, bir proje yarışması ilan edilmiş; konusu da “solunum yoluyla bulaşan ve fatalite hızı[ii] yüksek bir hastalığı en kısa zamanda, en kolay ve en ucuz olarak bir ülkeye nasıl yayarsınız?” olsun. Tabii ki böyle bir şeyi kimse istemez, maksat beyin jimnastiği! … Okumaya devam et COVID-19: Farzımuhal Lebalep!