Değerli okurlarım, hepinize ŞİİRLİ CUMALAR diliyorum. Bu hafta için seçtiğim şair Nelly Sachs, 1891- 1970 yılları arasında yaşamıştır.

Almanya’da Berlin’in Schöneberg adlı bölgesinde doğan Nelly Sachs zengin bir Yahudi aileye mensuptu. Çocukluk ve gençlik yıllarında oldukça iyi bir eğitim almıştır. Yazdıklarından çok etkilendiği İsveçli yazar Selma Lagerlöf ile yazışmaya gençlik yıllarında başlamıştır. İlk şiirleri ünlü yazar Stefan Zweig’ın teşvik ve desteği ile 1921 yılında yayınlanır. Şiirin yanı sıra kukla tiyatrosu için oyunlar yazmaya başlar. Almanya’da Nazilerin iktidara gelmesiyle beraber diğer Yahudiler gibi baskı ve saldırılara maruz kalmış, 1940 yılında evlerinin Gestapo tarafından basılması üzerine Selma Lagerlöf’ün yardımıyla annesiyle beraber İsveç’e sığınmıştır. Nedir, Nelly Sachs İsveç’e ulaşmayı başardığında Selma Lagerlöf ölmüştü. Nelly Sachs, savaşın kurbanları arasında yer almamakla beraber ailesinin ve yakınlarının önemli bir kısmını kaybetti.

Nelly Sachs 1920’li yıllardan itibaren şiir yazsa da şair kimliğini savaş öncesi Nazi yönetimi ve II. Dünya Savaşı yıllarında geliştirmiştir. Savaş yıllarının dehşetini eşsiz bir duyarlılıkla anlattığı şiirleriyle bir tür ağıt dili yaratmıştır. Nelly Sachs tanık olduğu tüm trajik olaylara rağmen nefret, intikam, öç alma, kin gibi duygularını şiirine taşımamış, yaşam ve ölümün birbirini kovaladığı; duyguların zarif bir biçimde aktarıldığı şiirler yazmayı başarmıştır. 1959 yılında Alman Endüstri Birliği Edebiyat Ödülü, 1960’ta Meersburger Droste ödüllerini aldı. 1961 yılında ise daha sonra kendi adını taşıyacak bir edebiyat ödülünün sahibi oldu. 1966 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı. Ödül Komitesi Nelly Sachs’ın “Yahudi halkının evrensel trajedisini lirik ağıtlar ve dramatik yaşam kesitleri olarak” anlattığını açıklamıştır.

Nely Sachs 1970 yılında Stockholm’de hayatını kaybetmiştir.
ŞİİRLİ CUMALAR’da haftanın şiiri olarak Nelly Sachs’ın “Yeryüzü Halkları” adlı şiirini seçtim. Beğeneceğinizi umuyorum.

“siz, ki makara ipliği gibi bilinmeyen
yıldızların gücüyle kendinizi çepeçevre dolayan
diken ve dikilmişi söken,
dil kargaşasına atan kendini
kovanlara olduğunca,
tatlılıkla batırmak üzre iğnesini
ve batırılmak üzre-

Yeryüzü halkları,
tarumar etmeyesiniz sözcük evrenini,
kesmeyesiniz nefret bıçaklarıyla
heceyi, ki solukla birdir onun doğumu.

Yeryüzü halkları,
yaşam dendiğinde ölüm-
beşik dendiğinde kan bilmeyesiniz sakın-

Yeryüzü halkları,
sözcükleri kaynaklarında bırakın,
onlar çünkü ufukları
gerçek gökyüzüne kaydıracak olan
ve arka yüzünde
gecenin bir maske gibi esnediği
yıldız doğumlarına koşan onlar”

KAYNAKLAR
1- Nelly Sachs, Hala Gece Yarısı Bu Yıldızda, Çeviri Melike Öztürk, Önsöz Cevat Çapan, Can Yayınları, 2012.
2- Vikipedi

Nereden çıktı bu ŞİİRLİ CUMALAR derseniz, 2014 Haziran’ında yazdığım aşağıdaki yazıyı okumanızı öneririm.

https://doganalpdemir.com/2014/06/05/siirli-cumalar/

 “ŞİİRLİ CUMALAR, Ortadoğu bataklığına itilmeye, nefret diline ve muhafazakâr bir toplum olmaya karşı bir DURUŞ projesidir.”
ŞİİRLİ CUMALAR adının ve içeriğin kaynak gösterilmeden kullanılmaması rica olunur.