Değerli dostlar, hepinize ŞİİRLİ CUMALAR diliyorum. Bu hafta için seçtiğim şair Ahmet Necdet, 1933-2010 yılları arasında yaşamıştır. 20. yüzyıl Türk şiirinin en güçlü kalemlerinden biridir, nedir, hakkettiğinin yüzde biri kadar bile tanınmamakta, okunmamaktadır. Tam adı Ahmet Necdet Sözer olmakla beraber soyadını şiirlerinde kullanmamıştır.
Bursa’nın İnegöl ilçesinde doğmuş, ilk ve ortaöğrenimini aynı ilçede tamamlamıştır. Liseye Bursa Lisesi’nde başlamış, İstanbul Kabataş Lisesi’nde devam etmiş ve Çapa Erkek Lisesi’nden mezun olmuştur. 1950 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya bölümüne başlamış ve 1954 yılında bitirmiştir. Yüksek öğrenimi sırasında hazırladığı ve çok başarılı bulunan “İznik Gölü’nün Monografik Etüdü” konulu lisans tezinin özeti, daha sonra Review of the Geographical Institute of the University of İstanbul’da Fransızca olarak yayınlanmıştır.
1954 yılında Van Lisesi’nde coğrafya öğretmeni olarak meslek hayatına başlamış, bir süre öğretmenlik yaptıktan sonra Erzurum Atatürk Üniversitesi’nde asistan olmuştur. 1963 yılında Coğrafya Doktoru, 1968 yılında “Doçent”, 1974 yılında “Profesör” unvanlarını almış, uzun yıllar Atatürk Üniversitesi bünyesinde çalıştıktan sonra Ege Üniversitesi öğretim kadrosuna katılarak 1979-1980 yıllarında Edebiyat Fakültesi Dekanlığı yapmıştır. 1994 yılında Uludağ Üniversitesi’ne geçtikten sonra 1998 yılında emekli olmuştur.
Ahmet Necdet Sözer coğrafya profesörü olarak pek çok değerli akademik yayına imza atmakla beraber asıl tanınırlığı edebiyat özellikle de şiir alanındadır. 26 yaşındayken yayınladığı Çağdaş Fransız Şiiri ilk eseridir. Bu kitapta yer alan bazı şiirleri bizzat kendisi çevirmiştir. Öğrencilik yıllarından itibaren şiir yazan Ahmet Necdet kendi şiirlerini “Uzuneşek” (1979), “Ne Çok Enkaz” (1988), “Sana Bunca Yangından” (1991), “İnegöl Hey İnegöl”, (1992), “Gün Yüzleri” (1992), Kün (1994), “Ay Kasidesi” (1995) ve “Zümrüt Longa” (1998), “Aşk Ey” (2001), Haiki Kuşu (2003), Tanka’lar Kitabı (2005), “Yokluğunda Çoğalarak” (2006), “Hep İle Hiç Arasında” (2008) adlı kitaplarda ve toplu olarak “Bir Can Yongasıdır Aşk” (1998), “İnce Divan” (2004), ile “Gökliman” da (2009) bir araya getirmiştir.
“Gün Yüzleri” adlı eseri ile 1994 yılında Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü’nü, “Aşk Ey “ adlı yapıtıyla da Yunus Nadi 2002 Şiir Ödülü’nü kazanmıştır.
Ahmet Necdet Sözer yayınlanan pek çok şiir kitabı yanı sıra antoloji, çeviri, inceme kitapları yazmış, Kanşaubiy Miziev ile birlikte Puşkin’den çevirdiği “Yevgeniy Onegin” (2003) adlı şiir-roman, Dünya-Kitap dergisi tarafından “En İyi Çeviri Kitabı” ödülüne layık görülmüştür.
Ahmet Necdet’in şiirlerinde dil kıvrak ve oynaktır, okudukça okuyasınız gelir. “Mecnun’un Tekiyim Ben” şiirini okuyalım birlikte.
“mecnun’un tekiyim ben leyla’ya boşvermişim
seni sevdada bulmuş sevdaya boşvermişim
nice bin âşinayla kâm alıp gülistandan
tenhâda gül kurutmuş goncaya boşvermişim
o altın tüyleriyle savrulan kuşlar gibi
hep zümrüd’le avunmuş anka’ya boşvermişim
dem çekip kadehlere dökülüşüm bundandır
uşşak’ta karar kılmış nevâ’ya boşvermişim
ey şair, dünya kahrı sevdasız çekilir mi
dünyalar kadar sevmiş dünyaya boşvermişim”
Ahmet Necdet şiirlerini okurken onu niye şimdiye kadar keşfetmediğinize, bütün dünyanın onun şiirlerini okuyup ezber etmediklerine kızacaksınız. “Sunu” adlı şiirini okuyalım, ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız.
“aşk kuşu’nun karanlıkta kanayışı niyedir
şiir-kuş’un uçuşuna eşlik etsin diyedir”
Ahmet Necdet şiir hakkındaki görüşlerini şu şekilde özetleyivermiş:
“Şiir bir hesaplaşmadır. Dürüst bir hesaplaşma, çoğu zaman tepkiyle karşılanır ve bu tepki şiirin etki alanına genişlik kazandırır. Şiir için de az- uz bir kazanç değildir bu.”
Ahmet Necdet’in bu hafta için seçtiğim “Biz Meyhane Kuşları” adlı şiirini seveceğinizi umuyorum.
“biz meyhane kuşları hep o yalanda yaşarız
alkolle kesit veren ince zamanda yaşarız
kuşlar ki her kadehte sonsuza kanat çarpar
can kuşu uçsa ne gam köhne cananda yaşarız
ne sevmekten korkarız acı çekmekten ne de
her çileyi akrepte ve yelkovanda yaşarız
mevsimler gelir geçer aşklarsa gelir geçmez
baharda yazda değil “fasl-ı hazan”da yaşarız
ahmet necdet güzel söz söylemektir muradın
bir “beyt-ül gazel” yazar bin gazelhanda yaşarız”
Kaynaklar
1- Ahmet Necdet, Gökliman- Toplu Şiirler (1948-2009), Artshop yayınları, 2009.
2- Ahmet Necdet, İnce Divan, Adam Yayınları, 2004.
3- Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarafından Ahmet Necdet Sözer için düzenlenen “Anma Günü” etkinlik broşürü, 3 Mayıs 2011.
Nereden çıktı bu ŞİİRLİ CUMALAR diyenler, okuyunuz lütfen:
https://doganalpblog.wordpress.com/2014/…/05/siirli-cumalar/
ŞİİRLİ CUMALAR, Ortadoğu bataklığına itilmeye, muhafazakâr bir toplum olmaya ve nefret diline karşı bir DURUŞdur.
Proje adının kaynak gösterilmeden kullanılmaması rica olunur